W niektórych branżach przygotowanie do codziennej pracy obejmuje wysiłek umysłowy. Nauczyciele muszą przygotowywać się do lekcji, dziennikarze opracowywać plan audycji, a trenerzy obmyślać strategię na mecz. Zdecydowanie więcej jest jednak przypadków, w których obowiązki przed pójściem do pracy są bardziej prozaiczne: nie można zapomnieć o odpowiednim sprzęcie bądź ubiorze. Tak dzieje się w przypadku większości fabryk, a także zakładów pracy czy warsztatów. Zatrudniane w nich osoby mają do dyspozycji specjalną odzież dla pracowników, ochronną lub roboczą, zazwyczaj dostarczaną przez pracodawcę, której źródłem często jest sklep BHP. Nad tym zagadnieniem unosi się jednak wiele pytań i wątpliwości, które dotyczą choćby tego, jak często zatrudnionym należy się odzież robocza dla pracowników oraz kiedy można otrzymać za nią ekwiwalent. Zebraliśmy więc informacje, które są odpowiedzią na najbardziej interesujące kwestie.
Na początek warto przypomnieć o jednej ważnej sprawie, czyli rozróżnieniu między ubraniami roboczymi a ochronnymi. Wbrew pozorom jest to bowiem nie tylko kwestia nazewnictwa, ale również oddzielnych przepisów definiujących korzystanie z takiej odzieży. Najprościej rzecz ujmując, ubrania robocze mają za zadanie zastępować prywatny strój pracownika, gdy ten może zabrudzić się w trakcie wykonywania swoich obowiązków lub styka się z czynnikami, które mogą zniszczyć jego ubrania. Czasami wymóg posiadania dedykowanego, roboczego ubioru jest również podyktowany tym, że powstający produkt ma specjalne wymagania dotyczące czystości - tak bywa na przykład w zakładach zajmujących się przetwarzaniem żywności.
Odzież robocza powinna być wygodna i zapewniać pracownikom swobodę ruchów. Ubrania ochronne to już wyższa półka zabezpieczeń. Zgodnie z przepisami BHP są one bowiem zaliczane do środków ochrony indywidualnej. Oznacza to, że sklep z odzieżą ochronną musi odwiedzać m.in. pracodawcy, w których zakładach wymagana jest odzież ostrzegawcza, odporna na warunki atmosferyczne czy też chroniąca przed szeregiem zagrożeń chemicznych, biologicznych, termicznych czy mechanicznych. To strój, który ma zniwelować niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia, często wspomagają go specjalistyczne artykuły BHP.
Specjalistyczną odzież ochronną znajdziesz w dobrym sklepie ze sprzętem BHP: https://www.sprzetbhp.pl/category/odziez-ochronna-specjalistyczna-116
Rozróżnienie między typami odzieży jest ważne z punktu widzenia obowiązków pracodawcy. Co do zasady, powinien on bowiem zapewnić swoim podwładnym odzież roboczą lub ochronną zawsze, gdy to konieczne. Sytuacje wymagające jej zastosowania wynikają wprost z opisu odzieży roboczej, który przytoczyliśmy powyżej. Przed zatrudnieniem pracownika, a częściej przed utworzeniem konkretnej funkcji w firmie, pracodawca powinien ocenić, czy stosowanie roboczego stroju jest konieczne i jaka jest szansa, że może on ulec zniszczeniu. Jeśli istnieje możliwość zabrudzenia prywatnych ubrań, pracodawca winien dostarczyć podwładnym odzież - warto pamiętać, że w jej skład w większości przypadków powinny wchodzić także buty. Bez zapewnienia odzieży roboczej pracownik ma prawo do odmowy wykonywania obowiązków.
Mimo wszystko w przypadku odzieży roboczej możliwe są pewne odstępstwa, którym przyjrzymy się w kolejnej części artykułu. Tymczasem przy ubraniach ochronnych nie ma żadnego pola manewru - jej dostarczeniem musi się zająć pracodawca. Ponadto taki strój ma obowiązek spełniać szczegółowo opisane w przepisach normy, posiadając odpowiednie certyfikaty.
Jest jednak pewien wyjątek, obejmujący ubrania robocze dla pracowników. Przepisy pozwalają bowiem niejako przerzucić obowiązek jej przygotowania na podwładnych. Po uprzednim porozumieniu z załogą firma może bowiem ustalić, że to pracownicy, we własnym zakresie, będą zaopatrywać się w ubrania robocze. Warto jednak pamiętać, że podwładni na taki układ muszą wyrazić zgodę. W takich przypadkach należy się jednak ekwiwalent za odzież dla pracowników, a koszty jej nabycia powinien zwrócić pracodawca.
Przepisy nie definiują jednak wysokości takiego ekwiwalentu. Powinien on odzwierciedlać ceny rynkowe, a także uwzględniać fakt, jak szybko zużywają się ubrania robocze na konkretnym stanowisku. Czasami zresztą stosuje się połowiczne rozwiązanie, w którym część ubrań jest kupowana przez pracowników, a część przez pracodawcę. Wówczas ekwiwalent jest odpowiednio mniejszy. Co do jego wysokości, ważne jest też, że firma nie może wymagać od zatrudnionych okazania przez nich faktur czy rachunków za odzież roboczą nabytą we własnym zakresie.
Podobnie wygląda sytuacja z dbaniem o czystość odzieży roboczej. Jeśli pracodawca chce przerzucić ten obowiązek na swoich podwładnych, jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu. Ma on pokrywać koszt środków czystości, energii elektrycznej i wysiłku wkładanego w pranie stroju roboczego.
Ważną kwestią pozostaje także regularne dostarczanie nowej odzieży roboczej pracownikom. Tutaj również nie ma bezpośrednich wytycznych wynikających z litery prawa, każda branża i stanowisko ma bowiem inną specyfikę. W niektórych firmach ubrania są dostarczane dwa razy w roku, w innych częściej. Częstotliwość dostaw powinna być ujęta w wewnętrznym regulaminie przedsiębiorstwa i być wynikiem ustaleń szefostwa z pracownikami.
Pojęcie “nowej” odzieży roboczej nie musi jednak oznaczać, że jest ona fabrycznie nowa. Pracodawcy mogą bowiem zdecydować się na odzież używaną, jeśli tylko będzie ona zachowana w dobrym stanie. Fabrycznie nowa musi być tylko bielizna.
Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, wyraźnie widać, że odzież robocza jest pojęciem szerszym i mniej dokładnie zdefiniowanym niż odzież ochronna. Sklep z tą pierwszą nie zawsze będzie posiadać odpowiednio certyfikowane ubrania ochronne. Niektórzy pracodawcy zamawiają nawet stroje robocze w zwykłych placówkach handlowych - dotyczy to przede wszystkim małych przedsiębiorstw.
Najlepszym miejscem, w którym znajdziemy oba typy tych ubrań, będą jednak sklepy BHP. To wyspecjalizowane placówki, w których można zamówić choćby coraz bardziej popularne ubrania z logo firmy dla pracowników. Obok ubrań roboczych można tam jednak znaleźć ubrania ochronne, odpowiednio opisane pod względem klasy ochrony, którą zapewniają. Decydując się na takie rozwiązania, pracodawca może być pewien, że zapewnił podwładnym wszystko, co konieczne, do ochrony ich zdrowia. Szczególnie wygodne są internetowe sklepy BHP, gdzie szybko można zamówić duże partie odzieży w dowolnych rozmiarach.
Oprócz ubrań roboczych potrzebne są też odpowiednie buty. Jakie powinny znaleźć się na wyposażeniu elektryka? Sprawdź w artykule https://www.sprzetbhp.pl/blog/jakie-buty-dla-elektryka-wybieramy-obuwie-elektroizolacyjne
